Wat kost het?

Veranderingen in de begroting

Jeugd:

• Verzachting ingroeipad

Met de landelijke Hervormingsagenda Jeugd is een verzachting afgesproken van de financiële effecten voor 2024 en 2025. Voor Nijmegen levert deze verzachting een plus op van € 2,4 miljoen in 2024 en € 3,6 in 2025. Achtergrond van de verzachting is dat door het laat tot stand komen van  het akkoord vertraging is ontstaan in de effecten die de maatregelen moeten opleveren.

• Stelpost Jeugd

Vorig jaar zijn stelposten opgenomen voor de structurele doorwerking van de geprognosticeerde effecten in 2022 van WMO en Jeugdzorg. Op basis van de realisatie 2022 en de huidige prognoses is stelpost jeugd nodig op het programma.   

• Opnemen aanvullende maatregel rijk op programma WWZ

De aanvullende (besparings-)maatregel van het rijk van circa € 500 miljoen wordt verwerkt als korting op het gemeentefonds. Gemeenten mogen hier tegenover een besparing op de uitgaven inboeken. Hiermee wordt de aanvullende maatregel budgettair neutraal in de begroting verwerkt.

Beschermd wonen
De doordecentralisatie van beschermd worden is (wederom) uitgesteld. Beoogd invoeringsdatum is nu 1-1-2025. Met dit uitstel ontstaan er financiële voordelen ten opzichte van de huidige begroting.

Stijging energiekosten (wijk)accommodaties
De energieprijzen zijn fors gestegen. Ter indicatie: de gasprijs is ruim 3 keer zo hoog en de elektriciteitsprijs zelfs bijna 4 keer zo hoog geworden. De structurele doorwerking is nog onzeker. Voor de jaren vanaf 2025 zijn daarom geen bedragen opgenomen. We reserveren voor 2025 en volgende jaren het verschil op stelpost. Dan is er meer duidelijkheid over de structurele doorwerking.

GGD

• indexering 2023 voortzetting vanaf 2024 en GGD index 2024
• vanaf 2024 hogere kosten bedrijfsvoering
• vanaf 2024 hogere kosten inhoudelijke

Over de conceptbegroting 2024 en een begrotingswijziging 2023 van de GGD heeft de raad van de gemeente Nijmegen een zienswijze uitgebracht. Deze begroting 2024 en de begrotingswijziging 2023 moeten vervolgens nog vastgesteld door het AB van de GGD. De begrotingswijziging voor 2023 gaat over CAO-ontwikkelingen met doorwerkende kracht naar 2024. Vanaf 2024 leidt dit tot een structureel tekort van € 186.000.
Daarnaast worden de personeelskosten 2024 in de begroting 2024 met 5,32% verhoogd. Het gemeentelijk indexeringspercentage is 8% en dit betekent dat er ten opzichte van dit percentage een voordeel ter hoogte € 307.000 ontstaat. Hiermee wordt het indexeringstekort, voortvloeiend uit 2023, volledig gedekt en blijft er nog € 147.000 over. Daarnaast is er sprake van hogere uitvoeringskosten in de conceptbegroting 2024 (€ 316.000 voor Nijmegen). Deze worden met name veroorzaakt door organisatieontwikkelingen, veranderingen in wet en regelgeving en rechttrekken van een verrekeningsmethodiek.
Er worden voor € 388.000 inhoudelijk extra middelen geclaimd. Binnen de begroting (rijksmiddelen/centrum gemeente) worden deze voor € 302.000 gedekt. Voor € 86.000 is geen dekking aanwezig. Het gaat over extra kosten voor RVP (rijksvaccinatieprogramma), consultatiebureaus en het crisisplan.
Na vaststelling van de begroting 2024 van de GGD door het AB,  zijn bovengenoemde kosten onvermijdelijk.

Woonzorg jong volwassenen met complexe problematiek
Voor de groep jongeren die uitstromen uit jeugdhulp/WMO en nog beschutting en bescherming nodig hebben, soms met specialistische, intensieve problematiek is er onvoldoende passend zorgaanbod. Met deze intensivering kan passende woonzorg georganiseerd worden voor de groep jongvolwassenen die nog beschut en beschermd wonen nodig hebben.

Projectleider Bibob

Er loopt een pilot in het kader van de Wet Bibob. Voor de jaren 2021-2023 is daar formatie voor vrij gemaakt. De projectleider is op 1-11-2021 begonnen en de overeenkomst loopt tot 1-11-2024. De middelen zijn beschikbaar voor 2021 t/m 2023 maar de projectleider is gestart per 1-11-2021; we komen in 2024 10 maanden formatie tekort.

Consultatiebureaus Noord en Dukenburg

Voor  de consultatiebureaus in Noord en Dukenburg is grotere huisvesting noodzakelijk, daardoor  zal de huur toenemen doordat er voor meer meters huur betaald moet worden. Deze claim voor de huurkosten heeft een relatie met de investeringsclaim voor consultatiebureaus.
Dukenburg is urgenter vanwege meer gezinnen met een lagere sociaal economische status. Noord kan een jaar later. Consultatiebureau Dukenburg kent veel aandachtsdossiers, 35 % van de totale dossiers.. Het gemiddelde van Nijmegen is 12,4%. De gemiddelde (bij jeugdarts en jeugdverpleegkundige) wachttijd voor een verdiepingsafspraak voor een aandachtsdossier is op dit moment 3 maanden. Mede door ruimtegebrek op locatie, kunnen deze niet eerder gepland worden.

Stelpost WMO naar programma WWZ (van programma Financiën)
Gezien het verwachte oplopende tekort op Wmo vanaf 2025 en verder stellen we voor om de gereserveerde stelpost Wmo over te hevelen naar het programma WWZ.

Maatwerkdienstverlening 18+: Huishoudelijke hulp
We sturen door middel van beleid, verordeningen en beleidsregels. Dit jaar is de nieuwe visie Hulp bij het Huishouden vastgesteld. Gezien de vergrijzing neemt de druk op de Wmo toe. De aankomende jaren zal die nog meer toenemen. Vandaar het voorstel van het opplussen van het budget Hulp bij het Huishouden. Bij het opstellen van de budgetverhoging is al rekening gehouden met hetgeen wij kunnen doen om bij te sturen. Zo heeft de nieuwe beleidsvisie als lijn dat inwoners zo veel mogelijk zelf of in samenwerking met hun netwerk oppakken. Hulp bij het huishouden blijft op deze manier beschikbaar voor inwoners die het echt nodig hebben.

Op basis van de huidige groeivoorspellingen neemt de vraag naar huishoudelijke hulp in 2026 toe met 31% ten opzichte van 2021. Doordat we niet weten wat het effect zal zijn van de invoering van de inkomensafhankelijke bijdrage op de vraag naar huishoudelijke hulp, stellen we voor alleen het te verwachten tekort van 2024 structureel bij te stellen met € 315.000. In deze prognose is rekening gehouden met een stijgende vraag van 4,9%.

De Wmo, en dus de hulp in het huishouden, is een openeinderegeling zonder budgetplafond met een wettelijke verplichting. De vergrijzing zorgt de komende jaren (tov 2022 31% stijging in 2026 en 38% in 2027) voor een enorme verwachte groei in vraag en aan de andere kant een verkleining en toenemende schaarste van de arbeidsmarkt voor wat betreft personeel dat als hulp in het huishouden wil werken. Dit zorgt voor een stijging van de kosten terwijl de middelen vanuit Den Haag in ieder geval niet toenemen.
We doen wat binnen de beleidsmogelijkheden ligt. We sturen dus wel degelijk door onder andere te kijken naar onze toeleiding, de manier van indiceren en versoberen van de indicatie en inhoud van de zorg (zie nieuwe beleidsvisie). Maar door het wettelijke karakter kan dat maar in beperkte mate. Het individu krijgt de aankomende jaren minder maar daardoor proberen we de hulp in het huishouden bereikbaar te houden voor iedereen die dat nodig heeft. Ondanks deze maatregelen zal het geld kosten, want met deze maatregelen gaan we geen tonnen besparen. Een andere mogelijkheid is om dit signaal sterker uit te dragen in een landelijke lobby richting VNG en Den Haag.

Doorbraakaanpak
In de vorige coalitieperiode is gestart met de doorbraakaanpak in de vorm van een doorbraakteam van 2 fte als pilot. Gezien de goede resultaten is de ambitie uitgesproken om het doorbraakteam in de huidige coalitieperiode structureel te maken. Daarnaast is in het huidige coalitieakkoord opgenomen om de doorbraakaanpak verder uit te breiden door te verbreden naar belangrijke ketenpartners in het sociaal domein (o.a. Buurtteams en netwerk 16 tot 27-jarigen).

Er is in het vorige coalitieakkoord een bezuinigingstaakstelling opgenomen, deze is meer dan behaald. In het huidige coalitieakkoord is voor de Doorbraakaanpak zelf geen bezuinigingstaakstelling opgenomen. Echter levert de doorbraakaanpak forse besparingen op. Met de verbreding in de stad wordt dit alleen maar meer. Het bedrag wat opgenomen is in het huidige coalitieakkoord voor deze verbreding stond al structureel in de begroting. Met het honoreren van deze claim is ook het huidige doorbraakteam van 2 fte gedekt.

In Q4 van 2023 volgt een Raadsinformatiebrief waarin uitgebreid de cijfers en opbrengsten van de doorbraakaanpak tot nu toe worden toegelicht. 

Geëscaleerde zorg 18+

Borging zorgaanpak straatsekswerkers

Het project Zorgaanpak heeft twee jaar gedraaid en heeft een goede en werkbare aanpak opgeleverd. Omdat het om een heel specifieke doelgroep gaat en deze aanpak nog goed in de bestaande structuur moet worden geborgd, is het belangrijk om in 2024 extra middelen op in te zetten. Ook met als doel om de aanpak zoveel mogelijk in de reguliere zorg – en hulpverlening te integreren. Elementen uit deze aanpak kunnen ook worden ingezet voor bredere hulp- en begeleidingsvragen.   
Om het project Zorgaanpak straatsekswerkers goed te borgen, zijn er afspraken gemaakt over werkzame elementen uit de aanpak voor de tweede helft 2023 en voor 2024. Het gaat hierbij om een subsidie voor IrisZorg om de volgende onderdelen uit te voeren: de inzet van casemanagement, expertise (onder voorbehoud), time-outvoorziening en de inzet van een ervaringsdeskundige. Daarnaast levert het Leger des Heils ook casemanagers.

Extra incidentele bijdrage autonome ontwikkelingen rondom bijzondere zorg
In afstemming met de GGD Bijzondere Zorg hebben we afgesproken dat dit bedrag voor 2024 niet structureel in de begroting wordt opgenomen maar incidenteel. Dit heeft te maken met twee belangrijke ontwikkelingen, namelijk de financiële ontwikkelingen rondom de doordecentralisatie beschermd wonen die vanaf 2024 wordt ingezet en wellicht de nodige impact heeft. En de effecten die voortvloeien uit de afspraken die in 2023 worden gemaakt tussen gemeenten en Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ).
Voor 2025 en verder kijken we opnieuw naar de begroting en besluiten we of dit bedrag voor Bijzondere Zorg structureel of incidenteel op de begroting dient te worden opgenomen.
Het aantal trajecten bij MBZ is in de afgelopen jaren sterk toegenomen: van bijna 1.200 trajecten in 2018 naar ruim 2000 trajecten in 2022. De stijging zit vooral in trajecten die vallen onder het uniforme deel van de taakuitvoering van MBZ: Consultatie en advies en Bijzondere zorg-trajecten.
Inmiddels zijn er oplossingsrichtingen geformuleerd en (samenwerkings)afspraken gemaakt tussen MBZ en gemeenten die ervoor moeten zorgen dat het aantal (lichte) meldingen naar beneden worden bijgesteld en vooral de overdracht van MBZ naar gemeenten te versoepelen.

Woonproject Binder

Binder maakt het mogelijk dat in dit woonproject 117 inwoners eenvoudig en betaalbaar kunnen blijven wonen in dit gemengd wonen-project in deze overvolle woonmarkt.  De extra kosten zijn noodzakelijk vanwege extra inzet sociaal beheer, de staat van het pand en hogere energiekosten.

Meerkosten subsidie Droombankje
Vanaf aanvang hebben zij een lage subsidie gekregen, slechts gericht op de kosten van zorg maar niet voldoende om verder bij te dragen aan de exploitatie.
Het voorziet in de behoefte in Nijmegen opvang te bieden aan een bepaalde groep dak- en thuislozen, hoofdzakelijk de economisch dak- en thuislozen. Het blijkt dat de eerder verstrekte subsidie niet voldoende is; het Droombankje komt niet uit hun penibele financiële situatie. We vangen dit op zodat de opvang capaciteit behouden blijft.

Overloop crisisopvang GrandCare

Wanneer gezinnen in een crisissituatie zich melden bij de crisisopvang van IrisZorg en deze opvang zit vol, dan kunnen ze (op advies van de Centrale Toegang Maatschappelijke Opvang) tijdelijk worden opgevangen bij GrandCare tot er weer plek bij de crisisopvang is. Het gaat hier om heel kwetsbare gezinnen met vaak jonge kinderen. Het aantal gezinnen dat momenteel wordt opgevangen bij GrandCare fluctueert, maar het gaat om ongeveer 7 gezinnen. Dit is de enige aanvullende opvangplek voor gezinnen in een crisissituatie die we in stand houden.

Gezonde leefomgeving
Vanuit bestaande beleidskaders (Gezondheidsagenda) werken we aan een gezonde leefomgeving in de stad. Versterking op dit dossier is noodzakelijk gezien de huidige maatschappelijke uitdagingen (klimaatadaptie, energietransitie, woonopgave, vergrijzing, ongezonde leefstijl, eenzaamheid).  Willen we een gezonde leefomgeving in de praktijk realiseren, dan is een integrale aanpak over verschillende domeinen van cruciaal belang. We kunnen nu onvoldoende integraal samenwerken omdat de capaciteit beperkt is. Dit heeft tot gevolgen: reactief in plaats van actief handelen/adviseren, waardoor we onvoldoende inzetten op het voorkomen terugdringen van gezondheidsrisico’s.
Om betere samenwerking en afstemming rondom de gezonde (fysieke) leefomgeving mogelijk te maken is er meer beleidscapaciteit vereist. Daarmee kunnen we gezondheid vanaf het begin meenemen in de integrale afweging tussen alle belangen die spelen om een goede fysieke leefomgeving te realiseren. We zien dat er steeds vraagstukken bij komen die de gezonde leefomgeving raken, bijv. specifieke maatregelen rondom een beweegvriendelijke omgeving. Ook heeft gezonde leefomgeving een prominente plek gekregen in de Omgevingswet. Het bereiken en in stand houden van een gezonde fysieke leefomgeving is een van de hoofddoelen van de nieuwe Omgevingswet. Naast meer beleidscapaciteit kunnen we met de extra middelen de wettelijke adviesfunctie van de GGD ten aanzien van milieu en leefomgeving versterken en onze de kennispositie verbeteren. In 2025 evalueren we wat de inzet oplevert. Mede op basis hiervan kan dan een voorstel geagendeerd worden voor een vervolg.

Gezondheidsverschillen stadsbrede inzet / Gezondheidsverschillen stadsdeel gericht
In het coalitieakkoord is een duidelijke ambitie geformuleerd om gezondheidsverschillen te verkleinen. Voor deze ambitie is geen budget beschikbaar gesteld. Binnen de bestaande middelen is het niet haalbaar om uitvoering te geven aan deze ambitie. Met de aangevraagde middelen kunnen we komen tot een brede aanpak verkleinen gezondheidsverschillen en vervolgens implementatie van deze aanpak. In de aanpak zijn twee sporen te onderscheiden: een stadsbrede inzet en een gerichte aanpak in de wijken waar de gezondheidsachterstanden het grootst zijn. Het extra budget wordt ingezet voor personeelskosten en subsidie aan organisaties in de stad.

Buurtsportcoachregeling
Samen met het programma Sport valt er in totaal € 745.000 vrij vanwege een dubbele financiering van de Buurtsportcoach-regeling (BCR) in onze begroting. We ontvangen hier nu een specifieke uitkering (SPUK) voor. Met deze middelen kunnen we de kosten dekken, waardoor de bestaande budgetten vrij vallen.

Stoppen met trainingen TIMM consultancy
Doel van de trainingen is om de lokale teams in heel Gelderland Zuid te trainen rondom veiligheid.
Tijdens de training wordt de kennis verdiept over veiligheidsplanning en risicotaxatie en worden de vaardigheden ten aanzien van gespreksvoering verrijkt.
We stoppen hiermee in 2026 en 2027. Risico is  dat de buurtteams en overige lokale teams in Gelderland Zuid onvoldoende expertise hebben om de meldingen vanuit Veilig Thuis goed op te pakken en de veiligheid in gezinnen te verbeteren. Ook kan dit de  samenwerking in de keten onder druk zetten en is dit een risico voor veiligheid in gezinnen.

Taakmutaties
Onder Financiële begroting - Algemene dekkingsmiddelen - Gemeentefonds - Taakmutaties vindt u een toelichting op nieuwe taakmutaties en taakmutaties met een omvang groter dan € 1 miljoen.