Doelenboom

Werken en naar school gaan zijn de belangrijkste manieren om mee te doen in de samenleving en om uit de armoede te komen of te blijven. We ondersteunen zowel werkgevers als werkzoekenden, in een balans die past bij de individuele situatie van vraag en aanbod. Ook in 2024 verwachten we een krappe arbeidsmarkt. Er is meer aanbod dan vraag en vacatures worden soms moeizaam vervuld. We gaan werkzoekenden en overige groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt intensiever ondersteunen en begeleiden. We zien dat met name de focusgroepen extra aandacht nodig hebben en een specifieke benadering vragen (denk aan de aanpak van jeugdwerkgelegenheid en zorgjongeren). De begeleiding die nodig is voor deze groep in de komende jaren is langduriger en intensiever.

Werk is de beste weg naar een zelfredzaam en financieel zelfstandig bestaan. Werken zorgt voor een zinvolle daginvulling, meer sociale contacten en een hogere mate van welzijn. We willen meer uitstroom uit de bijstand naar werk. Dit doen we door uitvoering te geven aan het regionaal arbeidsmarktbeleidsplan, dat we medio 2023 herijken. WerkBedrijf en UWV, maar ook het onderwijs en het bedrijfsleven, zijn hierbij belangrijke uitvoeringspartners. Hierbij consulteren we de vakbeweging en de Cliëntenraad. Door onder andere wijzigingen in de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de Wajong en de afbouw van de gesubsidieerde arbeid zien wij de afgelopen jaren een grote groep kwetsbare bijstandsgerechtigden voor wie uitstroom naar werk(nog) niet mogelijk is. We gaan met hen in gesprek via project ‘Doe je mee’. Dit geeft ons inzicht in hoe het met hen gaat. Hierdoor kunnen wij hen ondersteunen waar mogelijk, en begeleiden naar bijvoorbeeld (deeltijd)werk, maatwerkbaan, vrijwilligerswerk en andere vormen van participatie. Ook ondersteuning op het gebied van zorg en inkomen/financiën zijn belangrijke onderwerpen van gesprek.

• Uitstroom naar werk, participatie en een zinvolle daginvulling wordt zo veel mogelijk gestimuleerd.
• Wij weten van uitkeringsgerechtigden zo goed mogelijk waar hun talenten en mogelijkheden liggen. Wij kijken samen met hen hoe deze talenten ingezet kunnen worden om hun mogelijkheden te vervullen.
• We hanteren hierbij de criteria die zijn vastgelegd in de geldende Dienstverleningsovereenkomst (DVO) met WerkBedrijf Rijk van Nijmegen (WBRN).

• We voeren de Participatiewet zo goed mogelijk uit: effectief, efficiënt en met oog voor de menselijke maat. Wij werken hierbij samen met het regionale WerkBedrijf
• WerkBedrijf biedt de medewerkers die onder de voormalige Wet sociale werkvoorziening vallen, passend werk aan.
• WerkBedrijf voert de regie over de arbeidsmatige dagbesteding door middel van de arrangementen in “Op weg naar werk”.
• We verstrekken loonkostensubsidie wanneer een werkzoekende (nog) niet op 100% loonwaarde kan werken (dit wordt deels vergoed door het Rijk en deels vergoed vanuit eigen middelen).
• We creëren in samenwerking met onze partners structurele Maatwerkbanen in de semipublieke sector. Deze Maatwerkbanen zijn voor inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen, graag willen werken, geen formele arbeidsbeperking hebben en zo ver van de arbeidsmarkt staan dat ze niet via de reguliere routes een reële kans op uitstroom uit de bijstand hebben.
• We bieden via WerkBedrijf werkgevers in o.a. de logistieke sector, de zorg, techniek en horeca arrangementen aan. Met deze arrangementen kunnen werkgevers kandidaten in dienst nemen. Ondersteuning bestaat onder andere uit loonkostensubsidie voor werkgevers, om- en  bijscholingsmogelijkheden of additionele ondersteuning (banenarrangementen).
• We hebben bijzondere aandacht voor de volgende groepen kandidaten (focusgroepen): (1) jongeren, (2) kandidaten ouder dan 55 jaar, (3) statushouders, (4) kandidaten met een arbeidsbeperking en (5) nieuw ingestroomde kandidaten.
• We zetten extra in op de doelgroep jongeren, door de aansluiting van onderwijs naar arbeidsmarkt te verbeteren. Wij versterken ook jeugdwerkgelegenheid. We verbinden de VSV (Vroegtijdig School Verlaters)-aanpak en de aanpak jeugdwerkgelegenheid met elkaar.
• We brengen lokale accenten aan in de dienstverlening van WerkBedrijf door middel van de lokale keuzekaart. Deze maakt deel uit van de regionale Dienstverleningsovereenkomst. Hiermee kunnen we beter inspelen op wat nodig is om Nijmeegse inwoners aan het werk te helpen. We willen consulenten van Inkomen en van Werk meer bij elkaar op de werklocatie laten samenwerken, en zo ook Werkconsulenten laten aansluiten in de Buurtteams Volwassenen en Jeugd en Gezin. We gaan in gesprek met alle bijstandsgerechtigden die parttime werken (mogelijk onbenut arbeidspotentieel). Ook willen we specifieke trajecten voor zorgjongeren beschikbaar houden en in nauwe samenwerking met Economische Zaken een aantal ‘events’ organiseren om vraag en aanbod bij elkaar te brengen.
• In aanvulling op eerdere initiatieven en projecten om bijstandsgerechtigden goed in beeld te krijgen en te houden, zetten we deze aandacht tot en met 2024 voort via project ‘Doe je mee’. We nodigen alle bijstandsgerechtigden die langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering en die niet in traject zijn bij WerkBedrijf samen met WerkBedrijf uit om een brede uitvraag te doen op alle leefdomeinen: het gaat om de mogelijkheden van werk, participatie, welzijn, gezondheid, de woonsituatie, de financiële situatie etc. De gesprekken leiden tot een goed overzicht van de mogelijkheden en de talenten van de bijstandsgerechtigden. Deze gesprekken worden afgesloten met een advies gebaseerd op deze talenten en mogelijkheden, met oog voor de individuele omstandigheden en de menselijke maat.
• We zetten participatiecoaches in om mensen die langdurig in de bijstand zitten een stap verder te laten komen op de participatieladder. We werken nauw samen met de vrijwilligerscentrale in de stad.
• We bieden Individuele Plaatsing en Steun-trajecten (IPS) aan mensen met een psychische of psychiatrische aandoening. In samenwerking met de zorgaanbieders (IrisZorg, RIBW, Pluryn, Onder de Bomen) worden zij ondersteund en begeleid naar werk, als onderdeel van het behandelplan en proces om zelfstandig(er) te worden.
• We stimuleren parttime en tijdelijk werk door uitkeringsgerechtigden. Voordat zij aan het werk gaan streven we er naar om hen inzicht te geven in de financiële gevolgen van werk. Wij bieden hen een soepele overgang vanuit de bijstand naar een eigen inkomen. Hierdoor stimuleren wij hen om ook bij uitzendbureaus in te schrijven.
• We bieden uitkeringsgerechtigden met inkomsten uit parttime werk inkomenszekerheid met behulp van het Huishoudboekje. Dat is een app waarmee iemands financiële situatie inzichtelijk wordt gemaakt, in combinatie met een buffer waarmee schommelingen in het inkomen worden opgevangen.
• WerkBedrijf neemt actief deel aan het Bondgenootschap Laaggeletterdheid en organiseert cursussen en trainingen voor het eigen personeel in het herkennen en bespreekbaar maken van laaggeletterdheid.
• Iedere jongere met een bijstandsuitkering heeft een vast contactpersoon bij de afdeling Inkomen.

Om goed in te kunnen spelen op economische en maatschappelijke ontwikkelingen is het belangrijk dat we het hele speelveld overzien. De laatste jaren zien we steeds meer bijstandsgerechtigden met een relatief grote afstand tot de arbeidsmarkt en problemen op meerdere levensgebieden. Dit vraagt nog meer om een integrale en intensieve aanpak. Hiervoor is het belangrijk dat alle betrokken partners elkaar kennen én elkaar weten te vinden. Door nauwe samenwerking vergroten we de kans op zinvol werk. In samenwerking met de partijen in de regio blijven we ons inzetten voor de werkzoekenden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld de uitkeringsgerechtigden die al langere tijd afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering. Ook jongeren, schoolverlaters, studenten etc. verdienen onze speciale aandacht. De arbeidsmarkt biedt veel kansen nu er meer vacatures dan werkzoekenden zijn. Consulenten van de gemeente, WerkBedrijf, ROC e.a. werken nauw samen op onder andere werk, inkomen, onderwijs, zorg en financiën. Zij doen dit in onder meer de Buurtteams, en de multidisciplinaire Teams bij Zorg & Inkomen.

• Werkzoekenden, werknemers en werkgevers worden indien nodig zo goed mogelijk ondersteund door de verschillende partijen op de arbeidsmarkt Rijk van Nijmegen.
• De verschillende betrokken partijen weten van elkaar wat ze doen en zorgen voor afstemming en verbinding. Dit is concreet gemaakt in een uitvoeringsagenda voor de gehele regio Rijk van Nijmegen.

• We bevorderen de regionale samenwerking in de arbeidsmarktregio (gemeenten, UWV, Werkbedrijf, VNO-NCW, vakbonden, ROC, HAN en ECN) door onder andere de Regionale Tafel Arbeidsmarkt (RTA). De RTA is een tactische werktafel die samenwerking tussen onderwijs, ondernemers en onderwijs vorm geeft door diverse concrete projecten uit te voeren die zijn ondergebracht in de uitvoeringsagenda van de RTA.
• Aanvullend op de reguliere dienstverlening hebben we met de partners in de RTA - aangevuld met de vakbonden en Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) - een Regionaal Mobiliteitscentrum (RMT) opgezet. In het RMT begeleiden we iedereen met vragen over werk en/of loopbaan naar duurzaam werk of een opleiding. Zo zorgen wij ervoor dat werkloosheid wordt voorkomen of zo kort mogelijk duurt. Wat iemand nodig heeft om (weer) aan het werk te gaan staat hierbij centraal. Wij kijken hierbij ook naar de niet-uitkeringsgerechtigden (Nuggers). Het maakt niet uit bij welke van de betrokken partijen de inwoner aanklopt (ontschot budget en ontschot werken). Daarnaast ondersteunen we met het RMT bedrijven bij de ‘van werk naar werk’ begeleiding en het zoeken naar personeel. De ondersteuning die het RMT biedt is aanvullend op reguliere dienstverlening van sociale partners, UWV en gemeenten. In 2023 willen we de werkgevers- en werknemersdienstverlening in de regio gezamenlijk onderbrengen op één centraal, herkenbaar punt in de regio.
• We coördineren vanuit Nijmegen de regionale aanpak jeugdwerkgelegenheid waarin onderwijs, UWV, WerkBedrijf, RMT, Leerwerkloket, bureau RMC/Leerplicht en gemeenten samen werken. Ons doel is kwetsbare en met werkloosheid bedreigde jongeren en jongeren die werkloos zijn weer snel aan het werk of naar school te begeleiden. Het lange termijn-doel is de jeugdwerkgelegenheid te versterken (events met ketenpartners en werkgevers).
• We zetten zowel landelijke als provinciale subsidies (Perspectief op Werk, subsidies Provincie Gelderland) in zodat onze inwoners mee kunnen doen op de arbeidsmarkt, ook wanneer ze een afstand hiertoe hebben. Dit overstijgt de reguliere dienstverlening. Uitgangspunten zijn onder andere: aanpak leerwerkarrangementen, aansluiten op ‘een leven lang leren’, omscholing naar en baangaranties voor kansberoepen.
• We sluiten het regionaal leerwerkloket aan op de ontwikkelingen die plaatsvinden op de arbeidsmarkt. Belangrijke thema’s die hier opgepakt worden zijn “Leven lang ontwikkelen” en acties omtrent de krapte op de arbeidsmarkt. Denk hierbij onder andere aan het mede opzetten van leerwerktrajecten, het in kaart brengen van interesses en kwaliteiten van kandidaten om betere aansluiting te vinden op de arbeidsmarkt en zorgen voor een goede verbinding met de ontwikkelingen rondom een “skills”-gerichte benadering.  
• We dragen bij aan de uitvoering van de vastgestelde inclusieagenda, n.a.v. het VN-verdrag Handicap. Het verdrag geeft mensen met een beperking of chronische aandoening recht op een gelijke behandeling en een gelijkwaardig meedoen. Het Inclusief Ondernemers Netwerk-netwerk (ION) in Rijk van Nijmegen draagt hieraan bij. Het ION is een zakelijk netwerk van en voor inclusieve ondernemers die inzetten op het behalen van de doelstelling in het Sociaal Akkoord: meer werk voor mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt.
• We verstrekken een subsidie aan Stichting Dagloon. Stichting Dagloon biedt mensen met onder andere verslavingsproblematiek en psychiatrische problemen de mogelijkheid om dagelijkse, zinvolle werkzaamheden te verrichten voor een dagloon.

Gemiddeld worden we steeds ouder en blijven we steeds langer gezond. Dit geldt helaas niet voor iedereen. Mensen met een lage sociaal economische status (SES) leven gemiddeld 15 jaar met meer gezondheidsklachten dan mensen met een hoge SES. Ook overlijden zij gemiddeld 6 jaar eerder dan mensen met een hoge SES. Ondanks de zorgtoeslag is een goede zorgverzekering duur. Door het aanbieden van een collectieve aanvullende ziektekostenverzekering (CAZ) stimuleren we het afsluiten van een goede zorgverzekering voor inwoners met een laag inkomen. Hiermee voorkomen we dat mensen zorg mijden, omdat ze het niet kunnen betalen of in de betalingsproblemen komen doordat zij zorg nodig hebben. Ook voorkomen we hiermee uiteindelijk schulden en hoge maatschappelijke kosten. Tot slot voorkomen we met een sluitende verzekering de aanspraak op bijzondere bijstand op het gebied van medische voorzieningen en bijdragen.

• De activiteiten zijn erop gericht de gezondheidsverschillen op lange termijn tussen mensen met een lage SES en mensen met een hoge SES te verkleinen.
• Inwoners met een laag inkomen en gemiddelde tot hoge zorgkosten hebben een passende en betaalbare zorgverzekering.

• We bieden mensen met een laag inkomen en gemiddelde tot hoge zorgkosten de CAZ. Hiermee voorkomen we dat mensen zorg mijden en dragen we bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen.
• We leveren samen met de zorgverzekeraar een financiële bijdrage om de CAZ voor inwoners met een laag inkomen betaalbaar te houden.
• We voegen een beperkt aanvullende verzekering toe aan de keuzemogelijkheden van de CAZ.
• Samen met o.a. de Radboud Universiteit doen we wetenschappelijk onderzoek naar de impact van langdurige armoede en chronische stress op het zelfregulerend vermogen, de ervaren gezondheid en de participatie, met als doel het ontwikkelen van interventies die chronische stress en armoede kunnen doorbreken.
• We zoeken actief de samenwerking op met huisartsen.

We zien dat kinderen die opgroeien in een uitkeringsgezin vaker later zelf ook geen betaald werk kunnen vinden. Dit noemen we ook wel intergenerationele werkloosheid, wat sterk samenhangt met intergenerationele armoede, geldzorgen en schulden. Door kinderen die opgroeien in armoede de mogelijkheid te bieden om mee te blijven doen, zowel op sociaal vlak als op het gebied van onderwijs, hebben zij later net zoveel kans op betaald werk als kinderen die niet opgroeien in armoede. We doorbreken hiermee de vicieuze cirkel van werkeloosheid en armoede die van generatie op generatie overgaat.

• We bestrijden kinderarmoede door het aanbieden van kindregelingen.
• Zoveel mogelijk kinderen en ouders die tot de doelgroep behoren maken gebruik van de inkomensondersteunende regelingen.

• We bestrijden kinderarmoede door het aanbieden van kindregelingen, zoals schoolkosten, sportactiviteiten en zwemlessen (subsidie Stichting Leergeld).
• We ontwikkelen samen met de regio communicatiepakketten voor scholen om de kindregelingen van de diverse gemeenten meer onder de aandacht te brengen.
• We nemen als partner deel aan de landelijke alliantie kinderarmoede.
• We werken samen met Stichting Babyspullen, waardoor gezinnen met een laag inkomen twee verschillende, gratis babypakketten kunnen ontvangen om de effecten van armoede op baby’s en jonge kinderen te verminderen.

We stimuleren mensen met een laag inkomen om volwaardig mee te doen in de samenleving, bijvoorbeeld door sport, cultuur of scholing. Door participatie te bevorderen verhogen we het welzijn van inwoners en voorkomen we dat inwoners in een sociaal isolement terecht komen.

• Zoveel mogelijk inwoners die tot de doelgroep behoren maken gebruik van de inkomensondersteunende regelingen.

• We verstrekken een tegemoetkoming voor sportieve, maatschappelijke en culturele activiteiten in de vorm van de Meedoenregeling voor volwassenen.
• De inkomensgrens van de Meedoenregeling wordt structureel verhoogd van 110% naar 140% boven het sociaal minimum.
• We gaan in gesprek met culturele en sportverenigingen over flexibeler lidmaatschap (‘proefkaarten’) in plaats van een jaarabonnement.
• We verstrekken het busvoordeelabonnement voor volwassenen waarmee inwoners tegen een kleine vergoeding onbeperkt gebruik kunnen maken van de bus.
• We realiseren één digitale toegangspoort voor alle gemeentelijke inkomensondersteunende maatregelen door de digitale Meedoen-pas verder uit te breiden.

Daarnaast vinden we dat alle Nijmegenaren over voldoende inkomen moeten beschikken om in hun eerste levensonderhoud te kunnen voorzien. Inwoners voor wie betaald werk (nog) geen mogelijkheid is of voor wie hun inkomen onvoldoende is om rond te komen, voorzien we daarom van een uitkering en/of passende ondersteuning. We constateren dat de wettelijke uitkering én het minimumloon steeds vaker onvoldoende is om te voorzien in het levensonderhoud. Ook inwoners met inkomsten uit betaald werk hebben moeite met rondkomen. De bestaanszekerheid staat onder druk. Deze ontwikkelingen worden alleen maar problematischer met de stijgende inflatie en bijvoorbeeld hoge energiekosten. We zien dat een steeds grotere groep inwoners in de problemen komt. Om mensen met een laag inkomen te ondersteunen bieden wij aanvullend op de wettelijke uitkeringen gemeentelijke regelingen. We gaan in 2024 verder met de uitvoering van de Armoede Agenda en het in 2023 vastgestelde beleidsplan Schuldhulpverlening. We zetten ons in 2024 en de komende jaren in om bij te dragen aan de bestaanszekerheid van onze inwoners.

Inwoners die niet voldoende inkomen hebben om te kunnen voorzien in hun levensonderhoud, hebben mogelijk recht op bijstand en/of individuele toeslagen. Als gemeente toetsen wij dit en verstrekken we de middelen.

• Ondersteuning past binnen de wettelijke kaders en bepalingen.
• Zoveel mogelijk mensen die hier recht op hebben maken gebruik van de bijstand en/of individuele toeslagen.
• Het aanvragen van de uitkering en individuele toeslagen verloopt zo simpel mogelijk.

• We verstrekken algemene bijstand aan inwoners die niet of onvoldoende eigen inkomen kunnen verdienen.
• We bieden (financiële) ondersteuning en advies aan ondernemers (OndernemersPunt Geldzaken).
• We zetten vooral in op het voorkomen van onrechtmatigheid gebruik van bijstand, door duidelijke communicatie en inwoners op specifieke momenten te informeren. We voorkomen en bestrijden misbruik door onder andere de ‘Poort na de Poort’-controle en rechtmatigheidsonderzoeken (thema- en signaalcontroles), zoals vastgesteld in het Nalevingsbeleidsplan 2021-2024.
• We verlenen subsidie aan stichting BWN, Belangenbehartiging sociale zekerheid ter vaststelling van de juiste uitkering en ter preventie van instroom in de Participatiewet. BWN ondersteunt, adviseert en begeleidt inwoners die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt zijn en een beroep moeten doen op een WAO/WIA uitkering.
• We bieden onafhankelijke juridische ondersteuning aan inwoners met een laag inkomen die vragen of problemen hebben op het gebied van werk, inkomen, armoede en schulden. Dit doen wij door de inzet van Sociaal Raadslieden.
• We realiseren een Jongerenperspectieffonds om jongeren en jongvolwassenen met schulden wanneer mogelijk met een schone lei laten starten. Zo behoeden wij hen voor het opbouwen van schulden.
• We bieden ondersteuning bij geldzorgen via de Financieel Expert in de Wijk.
• We verstrekken een individuele inkomenstoeslag aan inwoners die al minstens drie jaar rond moeten komen van een laag inkomen.
• We verstrekken de studietoeslag aan studenten met een ziekte of beperking.
• We verstrekken een energietoeslag om de grootste kosten van de stijgende energieprijzen te verzachten.

Aanvullend op de wettelijke uitkeringen bieden we verschillende regelingen aan die mensen met een laag inkomen ondersteunen om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. We kunnen hierbij niet zonder de diverse (vrijwilligers)organisaties in de stad die onze inwoners ondersteunen.

• Zoveel mogelijk inwoners die tot de doelgroep behoren maken gebruik van de inkomensondersteunende regelingen.
• Inwoners weten welke inkomensondersteunende regelingen bestaan en waar ze deze aan kunnen vragen.
• Het aanvragen van de inkomensondersteunende regelingen verloopt zo gemakkelijk mogelijk.

• We verstrekken bijzondere bijstand voor noodzakelijke, onvoorziene kosten zoals kosten voor beheer en bewind, inrichtingskosten, computerregeling, etc.
• We onderzoeken de mogelijkheden en consequenties van het aanpassen van de productenlijst bijzondere bijstand. We werken zo veel mogelijk toe naar één budget per inwoner.
• We verlenen subsidie aan de Voedselbank en de Kledingbank zodat zij in schrijnende gevallen hulp kunnen bieden.
• We steunen de Voedselbank in hun pilot waarin ze ervaring willen opdoen met een supermarktmodel om inwoners meer keuze te bieden.
• We bieden de mogelijkheid tot kwijtschelding van gemeentelijke heffingen voor inwoners met een laag inkomen.
• We brengen de inkomensregelingen regelmatig onder de aandacht van onze inwoners, onder andere via Facebook, de Brug, de wijkbladen en diverse nieuwsbrieven. We hebben hierin extra aandacht voor begrijpelijke en duidelijke taal.
• We leggen de focus op het bereik van werkende armen en onderzoeken of we op dit moment de juiste instrumenten aanbieden aan deze doelgroep.
• We zetten de toeslagencheck voor uitkeringsgerechtigden (pilot toeslagen check sociaal raadslieden) voort.
• We dragen bij aan het project ‘Housing first’ met een subsidie vanuit de bijzondere bijstand voor de inrichting van de woningen van voormalig dak- en thuislozen.